با تصاویری از معترضان جوان با کلاههای دزدان دریایی حصیری که مقابل کاخ ملی با گاز اشکآور روبرو میشوند و به نمادی از نارضایتی گسترده ملی نسبت به خشونت، فساد و بیقانونی تبدیل شدهاند. آنچه به عنوان راهپیمایی «نسل زد» در اواسط نوامبر آغاز شد، به موج گستردهتری از تظاهرات تبدیل شده که سیاستهای امنیتی کلودیا شینباوم و توانایی یا تمایل دولت برای حفاظت از شهروندان را زیر سؤال برده است.
عصر نوامبر در شهر مکزیکو
داستان اصلی که حالا اکثر مکزیکیها روایت میکنند، از Ángel de la Independencia آغاز میشود، جایی که هزاران نفر عمدتاً جوان در ۱۵ نوامبر جمع شدند و بسیاری پرچمهای مکزیک و بنرهایی با چهره قربانیان قتل در دست داشتند. از آنجا، راهپیمایی در امتداد Paseo de la Reforma به سمت Zócalo، میدان تاریخی اصلی که کاخ ملی را در خود جای داده، جریان یافت.
در طول مسیر، جو بین جشنواره و عزاداری در نوسان بود: موسیقی، شعارها علیه فساد و خشونت کارتلها، و تابلوهای دستنویس که خواستار عدالت برای کارلوس مانزو، شهردار اوروآパン که در مراسم عمومی روز مردگان در اوایل ماه کشته شد، بودند. اما هنگامی که ستون معترضان به موانع فلزی دور کاخ ملی رسید، گروهی با لباس سیاه عمدتاً جوان شروع به کشیدن حصارها کردند و روایت روز در ثانیهها از راهپیمایی صلحآمیز به نبرد خیابانی زیر ابرهای گاز اشکآور تغییر کرد.
وضعیت کنونی اعتراضات
از آن آخر هفته نوامبر، اعتراضات به صورت موجی در شهر مکزیکو و چندین ایالت ادامه یافته، هرچند در مقیاس کوچکتر از بسیج اولیه. تظاهرات بر ناامنی و پاسخگویی دولت متمرکز بوده، با درگیریهای پراکنده اما همچنین بیداریها و تجمعات آرامتر در مکانهایی مانند میچوآکان، جایی که قتل مانزو کاتالیزور شد.
مقامات از دهها دستگیری مرتبط با خرابکاری و حمله به پلیس خبر میدهند، در حالی که مدافعان حقوق بشر و سیاستمداران مخالف، نیروهای امنیتی را به استفاده بیش از حد از زور متهم میکنند و به بیش از صد زخمی در درگیریهای شهر مکزیکو اشاره دارند. کلودیا شینباوم، رئیسجمهوری که نرخ محبوبیتش همچنان بالاست، خشونت را محکوم کرده، پاسخ پلیس را دفاع کرده و پیشنهاد داده که احزاب راستگرا سعی در مصادره نگرانی واقعی جوانان برای agenda خود دارند.
ریشههای خشم
زیر دود گاز اشکآور، انباشت متراکمی از نارضایتیها نهفته است که پیش از این دولت وجود داشته: جنگ کارتلها، قتل زنان، ناپدیدسازیهای اجباری، و بیقانونی مزمن که خانوادهها را رها شده از سوی دولت احساس میکند. قتل کارلوس مانزو، که به عنوان چهرهای اصلاحطلب محلی دیده میشد، حس اینکه حتی مقامات عمومی در امان نیستند را متبلور کرد و شک عمومی نسبت به رویکرد «آغوش نه گلوله» در امنیت را تقویت نمود.
فشارهای اقتصادی و نابرابری همان خشم را تغذیه میکنند. جوانان به ویژه با مشاغل ناپایدار، دستمزدهای راکد، و آیندهای تحتالشعاع جرم سازمانیافته و رسواییهای فساد روبرو هستند، که وعده تغییر دموکراتیک را توخالی جلوه میدهد وقتی زندگی روزمره امنتر یا عادلانهتر نمیشود. برای بسیاری، اعتراضات نه تنها درباره یک رئیسجمهور یا یک حزب، بلکه درباره سیستمی است که در آن جنایتکاران قدرتمند و مقامات فاسد به ندرت بها میپردازند.
نسل زد چگونه به پیشانی آمد
چهره عمومی اعتراضات، شبکهای به نام «Generación Z México» است که از اکتبر به صورت آنلاین سازماندهی را آغاز کرد با ویدیوها، تصاویر تولیدشده توسط هوش مصنوعی، و هشتگهایی برای نوجوانان و بیستسالهها. این گروه خود را مدنی و غیرحزبی توصیف میکند و خواستار انتخابات پاکتر، همهپرسی استعفای شینباوم، و سیاست امنیتی است که فراتر از شمارش کشتهشدگان عمل کند.
امضای نسل زد نه تنها در سن، بلکه در زیباییشناسی و تاکتیکها قابل مشاهده است: پرچم جمجمه دزد دریایی از انیمه One Piece، که به عنوان نماد جهانی مقاومت جوانان پذیرفته شده، در سراسر راهپیمایی شهر مکزیکو ظاهر شد، همراه با میمها و شوخیهای بصری که سریعتر از هر بیانیه رسمی سفر کردند. سازماندهی در عین حال تقریباً کاملاً دیجیتال بوده—چتهای رمزنگاریشده، ویدیوهای توضیحی تیکتاک، و الهام فرامرزی از اعتراضات مشابه جوانان در مکانهایی مانند نپال—که نسلی را نشان میدهد که مرزهای ملی را در مبارزه علیه فساد و عادات اقتدارگرایانه نفوذپذیر میداند.
جنبشی مورد مناقشه
حتی در حالی که بسیاری از مکزیکیها خشم واقعی جوانان را در خیابانها میبینند، اعتراضات نسل زد همچنین به میدان نبرد روایتها تبدیل شده است. مقامات دولتی استدلال میکنند که احزاب محافظهکار و نخبگان تجاری، جنبش را تقویت یا هدایت میکنند و از باتها و اینفلوئنسرها برای باد کردن اعداد و تبدیل ناامنی واقعی به سلاح حزبی استفاده میکنند.
برخی گزارشگران در محل اشاره کردهاند که جمعیت در شهر مکزیکو از نظر سن و سیاست مختلط بود، با فعالان مخالف با تجربه که در کنار دانشجویان و معترضان اولینبار که رد کاهش به برچسب واحد «نسل زد» را میپذیرند، راه میرفتند. تحلیلگران هشدار میدهند که اگر دولت عمدتاً با گاز اشکآور و بیاعتبارسازی پاسخ دهد، خطر سوق دادن جوانان بیشتر مکزیکی به سمت بیاعتمادی رادیکال به نهادها را افزایش میدهد، به جای تعامل با مطالباتشان برای امنیت و پاسخگویی.